Wat kun je verwachten bij een ADHD behandeling?

ADHD, oftewel Attention Deficit Hyperactivity Disorder, is een neurobiologische gedrags- en ontwikkelingsstoornis die zowel bij kinderen als volwassenen voorkomt. In België heeft naar schatting 5% van alle kinderen en 2,5% van alle volwassen ADHD. Mensen met ADHD worden vaak (in meer of mindere mate) omschreven door de buitenwereld als snel afgeleid, chaotisch, impulsiever en beweeglijker. De term ADHD is ook gebaseerd op deze opmerkbare kenmerken.

Toch is ADHD meer dan hetgeen andere mensen bij deze personen kunnen waarnemen. Mensen met ADHD hebben vaak moeite met het scheiden van hoofd- en bijzaken, het organiseren en uitvoeren van taken en kunnen zich moeilijk ontspannen. Al deze gedragingen kunnen een negatieve invloed hebben op school- of werkprestaties en kunnen zonder adequate behandeling zelfs zorgen voor aanhoudende sociale en emotionele stoornissen. Het is daarom erg belangrijk dat mensen die vergelijkbare problemen ervaren door ADHD de nodige behandeling en/of medicatie krijgen.

De diagnose

Voordat er een passende behandeling of medicatie wordt voorgeschreven, moet natuurlijk vastgesteld worden dat er sprake is van ADHD. De allereerste stap bij een ADHD-behandeling is dan ook altijd de diagnose. Om ADHD vast te stellen, wordt bij de diagnose gebruik gemaakt van meerdere invalshoeken. Hieronder wordt beschreven wat je kunt verwachten.

Diagnose bij kinderen
Bij de diagnose voor kinderen zal de behandelaar vaak kijken naar hoe de ouders en leerkrachten het gedrag van het kind in verschillende situaties beschrijven. Dit wordt gedaan door bijvoorbeeld te kijken naar de opmerkingen van leerkrachten in rapporten en door vragen te stellen aan de ouders. Tijdens de diagnose zal de behandelaar het kind ook vragen stellen en hem de ruimte geven om zijn verhaal te vertellen. Op basis van de antwoorden, beschrijvingen en observaties die verzameld worden tijdens de diagnose, zal de behandelaar (soms in samenwerking met verschillende behandelaars) tot een uiteindelijke conclusie komen.

Diagnose bij (jong)volwassenen
De diagnose bij (jong)volwassenen bestaat uit een uitgebreid gesprek met een psycholoog. Tijdens het gesprek wordt teruggekeken naar de voorgeschiedenis en aanwezigheid van ADHD kenmerken in de jeugd (en eventuele latere levensstadia). Verder wordt er ook een interview gehouden, waarin vragen worden gesteld aan de persoon zelf en aan diens partner, ouders en/of overige familieleden. In dit interview worden vragen gesteld over de verschillende ADHD kenmerken die voor kunnen komen. Alle antwoorden uit het interview zullen na afloop van de diagnose gebruikt worden door de psycholoog om tot een uiteindelijke conclusie te komen.

De behandeling

Als na de diagnose blijkt dat je ADHD hebt, dan kun je (als je hier zelf voor kiest) beginnen met een passende behandeling. Een ADHD behandeling kan bestaan uit vier verschillende onderdelen. Deze onderdelen zijn: psycho-educatie, psychotherapie, medicatie en coaching.

Psycho-educatie
Bij psycho-educatie leer je meer over ADHD en wat voor positieve en negatieve invloeden het kan hebben. Om beter om te kunnen gaan met ADHD, is het belangrijk om goed te begrijpen wat de stoornis precies inhoudt. De psycho-educatie kan gegeven worden door middel van groepstherapie, waarin je gezamenlijk informatie krijgt en kunt praten over je ervaringen met ADHD.

Medicatie
ADHD behandelingen gaan vaak samen met medicatie. Er is veel onderzoek gedaan naar effectieve medicatie die helpt bij het verminderen van ADHD-klachten. Belangrijk om te onthouden is dat de medicatie ADHD niet ‘geneest’. De medicatie (in samenwerking met psycho-educatie, psychotherapie, coaching of een combinatie hiervan) helpt vooral bij het leren omgaan met de klachten. ADHD-medicatie wordt altijd voorgeschreven door een psychiater of gespecialiseerde arts. In overleg met de psychiater of arts wordt gekeken naar passende medicatie en de juiste dosis hiervan. Aangezien iedereen anders is, werkt ADHD en dus ook medicatie niet bij iedereen hetzelfde. Het kan dus zijn dat voor jou een lage dosis Ritalin al effectief is, terwijl bij een ander een veel hogere dosis Methylfenidaat nodig is.

Psychotherapie
In sommige gevallen vormt psychotherapie ook een onderdeel van de behandeling. Psychotherapie wordt vooral ingezet wanneer de ADHD veel impact heeft op het leven en het functioneren heeft. Hier is bijvoorbeeld sprake van als er problemen zijn op het werk, op school of in het privéleven. Daarnaast kan het ook zijn dat psychotherapie wordt ingezet als er andere problemen ervaren worden. Bij ADHD is er sneller sprake van comorbiditeit. Dit houdt in dat er bij mensen met ADHD vaak ook andere stoornissen voorkomen. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat er bij mensen met ADHD ook sprake is van angst- en stemmingsstoornissen, leerstoornissen of andere gedragsstoornissen.

Coaching
Coaching is er vooral op gericht om te leren omgaan met de diagnose, alsook bij het verhelpen van problemen die ADHD in het dagelijks leven veroorzaakt. Zo kan er hulp geboden worden bij plannen, communicatie, het omgaan met geld en het bijhouden van een administratie. Coaching kan individueel of in groepsverband gegeven worden.

Hulp krijgen bij ADHD

Hopelijk weet je na het lezen van dit artikel wat meer over wat je kunt verwachten bij een ADHD-behandeling. Herken je de kenmerken van ADHD in jezelf of in je kind? Wees dan niet bang om een afspraak te maken bij je huisarts, die je vervolgens doorverwijst. Wel is het belangrijk om te onthouden dat niet elk druk kind of elke chaotische volwassenen ADHD hoeft te hebben. Veel mensen kunnen zich herkennen in de kenmerken, toch betekent dit niet altijd dat ze daadwerkelijk ADHD hebben. Maar als je toch vermoedt dat jij of je kind mogelijk ADHD heeft, is het nooit verkeerd om dit te laten testen. Het is beter om erachter te komen dat je het niet hebt, dan dat je jarenlang zonder hulp blijft rondlopen.

Meer informatie?

Wil je meer informatie over ADHD en de mogelijke behandelopties? Bekijk dan de pagina ADHD op Thuisarts.nl. Op deze website vind je handige uitleg en adviezen voor mensen met ADHD en voor ouders die kinderen hebben met ADHD.